มะขามป้อม กินอย่างไรให้ได้ประโยชน์สูงสุด!

 

• 

มะขามป้อม (Indian gooseberry) เป็นพืชที่ขึ้นทั่วไปในอินเดีย ตะวันออกกลาง และบางประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มีชื่อที่เรียกแตกต่างกันออกไปในแต่ละภูมิภาค ถือเป็นพืชที่สำคัญในด้านการแพทย์อายุรเวทแบบดั้งเดิม และการดูแลสุขภาพหลากหลายแขนง เป็นผลไม้ที่มีวิตามินซีสูง และมีคุณค่าทางสมุนไพรด้วย โดยใช้ประโยชน์จากส่วนต่าง ๆ ของมะขามป้อม แต่ที่นิยมใช้ในการทำยามากที่สุด คือ ผลมะขามป้อม และรู้ไหมว่ามะขามป้อมนั้นมีข้อดีอีกมากมาย ในบทความนี้ SGE ขอพาทุกคนไปรู้จักถึงคุณประโยชน์ต่าง ๆ ของมะขามป้อมกันและทานอย่างไรให้ได้ผลดีที่สุด ตามไปดูเลย . . .

มะขามป้อม เป็นสมุนไพรที่ชาวอินเดียใช้มาหลายพันปีแล้ว เพราะเป็นยาอายุวัฒนะ ซึ่งชาวอินเดียเรียกสมุนไพรหรือผลไม้ชนิดนี้ว่า อมาลกะ (Amalaka) แปลว่า พยาบาล สะท้อนให้เห็นว่าสรรพคุณของมะขามป้อมนั้นมีมากมายเหลือเกิน และเป็นผลไม้ประจำจังหวัดสระแก้วอีกด้วย

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของมะขามป้อม
► ต้น เป็นไม้ยืนต้น ขนาดกลาง สูงประมาณ 7 เมตร เปลือกค่อนข้างเรียบเกลี้ยง	► ใบ เป็นใบเดี่ยว สีเขียว เรียงตัวอยู่ตรงข้ามกัน และอยู่ชิดกัน เรียงอยู่บนกิ่งย่อยขนาดเล็ก รูปขอบขนาน เรียงสลับ กว้าง 0.25 – 0.5 เซนติเมตร ยาว 0.8 – 12 เซนติเมตร เส้นแขนงใบไม่ชัดเจน ก้านใบสั้นมาก
► ดอก มีขนาดเล็ก แยกเพศ มีดอกตัวผู้และดอกตัวเมียอยู่ปะปนกันจำนวนมาก แต่จะอยู่บนกิ่ง หรือต้นเดียวกัน มีกลีบเลี้ยง 6 กลีบ ดอกสีขาว หรือขาวนวล ดอกเพศผู้ มีเกสรตัวผู้ 3 อัน ฐานรองดอกมีต่อม 6 ต่อม ดอกเพศเมีย มีฐานรองดอกเป็นรูปถ้วย ขอบถ้วยหยัก รังไข่มี 3 ช่อง หลอดท่อรังไข่ปลายแยกเป็น 2 แฉก ไม่เท่ากัน	► ผล เป็นทรงกลม เนื้อหนา 1.2 – 2 เซนติเมตร ผลอ่อนมีสีเขียวอ่อน ผลแก่มีสีเขียวอ่อนค่อนข้างใส มีเส้นริ้ว ๆ ตามยาว มี 6 เส้น เนื้อผลรสฝาดเปรี้ยว ขมและอมหวาน เปลือกหุ้มเมล็ดแข็งมี 6 เส้น เมล็ดมี 6 เมล็ด สีน้ำตาลดำ

อย่างไรก็ตาม . . . มะขามป้อม จัดเป็นผลไม้เพื่อสุขภาพและเป็นสมุนไพรพื้นบ้านอีกชนิดหนึ่ง เพราะมีสารต้านอนุมูลอิสระอย่าง วิตามินซีสูงมาก โดยประโยชน์มะขามป้อม หรือสรรพคุณมะขามป้อมนั้นมีมากมาย และยังใช้เป็นยารักษาโรคบางชนิดได้อีกด้วย เพราะมะข้ามป้อมนั้นอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุหลายชนิด ที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย เช่น วิตามินเอ, วิตามินบี 3, วิตามินซี, ธาตุแคลเซียม, ธาตุฟอสฟอรัส, ธาตุเหล็ก และยังประกอบไปด้วย คาร์โบไฮเดรต, ใยอาหาร เป็นต้น

ยกตัวอย่างตารางแสดงการเปรียบเทียบคุณค่าทางอาหารของมะขามป้อม 100 กรัม กองโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข รายงานสารอาหารของลูกมะขามป้อมสด เปรียบเทียบกับลูกมะขามป้อมแช่อิ่ม ในส่วนที่กินได้ 100 กรัม และสารอาหารที่มีประโยชน์ต่อร่างกาย ดังนี้ 

สารอาหาร	ผลสด	แช่อิ่ม	หน่วย
พลังงาน	58.00	222	แคลลอรี่
น้ำ	84.10	37.60	กรัม
ไขมัน	0.50	0.60	กรัม
คาร์โบไฮเดรต	14.30	59.80	กรัม
เส้นใยอาหาร	2.40	1.00	กรัม
โปรตีน	0.70	0.50	กรัม
แคลเซียม	29	39	มิลลิกรัม
ฟอสฟอรัส	21	18	มิลลิกรัม
เหล็ก	0.5	1.2	มิลลิกรัม
วิตามินเอ	100		หน่วยสากล
วิตามินบี	10.03	0.02	มิลลิกรัม
วิตามินบี	20.04	0.09	มิลลิกรัม
ไนอะซิน	0.2	0.1	มิลลิกรัม
วิตามินซี	276	3	มิลลิกรัม

คุณรู้หรือไม่ว่า! วิตามินซีในน้ำคั้นจากผลของมะข้ามป้อมนั้น มีมากกว่าน้ำส้มคั้นประมาณ 20 เท่า ซึ่งมะขามป้อมลูกเล็ก ๆ 1 ผล จะมีปริมาณวิตามินซี เท่ากับส้ม 1-2 ผลเลยทีเดียว

เนื่องจากมะขามป้อมมีรสเปรี้ยว รสฝาด อาจจะรับประทานยากสำหรับบางคน การรับประทานมะขามป้อมนั้น ควรปรุงรสให้อร่อย ด้วยการนำมะขามป้อมมาผ่าเอาเมล็ดออกให้เหลือแต่เนื้อ แล้วนำมาใส่ พริก เกลือ น้ำตาล นำมาตำพอแหลกก็ใช้ได้ แต่ทั้งนี้ควรรับประทานก่อนนอน หรือช่วงตื่นนอนใหม่ ๆ หรือขณะที่ท้องว่าง สำหรับวิธีลดความฝาดของมะขามป้อมนั้น ทำได้โดยการนำไปแช่น้ำเกลือ ด้วยการนำมะขามป้อมมาล้างให้สะอาด และลวกด้วยน้ำร้อน แล้วนำไปแช่ในน้ำเกลือที่เค็มจัด ทิ้งไว้ประมาณ 2 วัน รสฝาดก็จะหายไปนั่นเอง 🤩👍

💕 ประโยชน์ของมะข้ามป้อม

• แหล่งของวิตามินซีสูง มะขามป้อมมีวิตามินซีสูงมากกว่าส้มและผลไม้อีกหลายชนิด เนื่องจากมีสารแทนนินและโพลิฟีนอล ที่ช่วยป้องกันไม่ให้วิตามินซีสลายตัว และทำให้วิตามินซีคงตัวได้นานขึ้น
• แก้กระหาย หากรู้สึกกระหายน้ำ การรับประทานมะขามป้อมสดจะช่วยลดอาการกระหายน้ำได้ และหากดื่มน้ำเปล่าตามลงไป ยิ่งจะทำให้ชุ่มคอมากขึ้น
• บรรเทาหวัด ลดอาการเจ็บคอ ในมะขามป้อมมีสารแทนนินและมีวิตามินซีสูง รสเปรี้ยวของมะขามป้อมสามารถละลายเสมหะได้เป็นอย่างดี สมัยโบราณมีการนำมะขามป้อมไปคั้นน้ำดื่ม หรือนำมาอมกับเกลือ นอกจากลดอาการเจ็บคอได้แล้ว ยังทำให้ชุ่มคอ เสียงใส และป้องกันเสียงแห้งได้อีกด้วย
• ลดไข้ วิตามินซีและสารแทนนินที่มีอยู่สูงในมะขามป้อม มีส่วนช่วยส่งเสริมระบบการทำงานของร่างกาย เมื่อเริ่มรู้สึกไม่สบาย ให้นำมะขามป้อมมาคั้นน้ำดื่ม เนื่องจากมะขามป้อมเป็นยาเย็นจึงช่วยระบายความร้อนออกจากร่างกายได้
• ลดอาการเลือดออกตามไรฟัน จากผลการวิจัยพบว่า วิตามินซีที่มีอยู่สูงในมะขามป้อมนั้นมีประสิทธิภาพดีกว่าวิตามินซีสกัด เพราะมีส่วนประกอบของสารอื่น ๆ อีกหลายชนิด จึงทำให้ร่างกายดูดซึมนำไปใช้ได้ดี และทำให้อาการเลือดออกตามไรฟันดีขึ้น 
• แก้อาการท้องผูก วิตามินซีในมะขามป้อมช่วยส่งเสริมระบบการขับถ่าย ส่วนยางของมะขามป้อมมีฤทธิ์ในการระบาย จึงมีการนำมาสกัดเป็นยาระบาย แต่หากรับประทานมากเกินไปอาจท้องเสียได้ 
• ช่วยยับยั้งกระบวนการแบ่งตัวของเซลล์มะเร็ง จากผลการทดลองสารสกัดน้ำจากผลมะขามป้อมพบว่า มะขามป้อมช่วยลดขนาดก้อนมะเร็งในหนูทดลองได้ แต่ไม่ได้หมายความว่า ผลการทดลองนี้ยังไม่สามารถการันตีว่า จะใช้ในคนได้ผลดีแค่ไหน ยังคงต้องรองานวิจัยเพิ่มเติมต่อไป

😘 ข้อแนะนำ ข้อควรระวัง ทานมะขามป้อมอย่างปลอดภัย

โดยทั่วไปแล้ว การรับประทานมะขามป้อมค่อนข้างมีความปลอดภัย เมื่อรับประทานในปริมาณปกติจากอาหาร แต่มีข้อควรระวัง ดังนี้

• หญิงมีครรภ์ และคุณแม่ที่อยู่ในช่วงให้นมบุตร ควรหลีกเลี่ยงที่จะรับประทาน เนื่องจากยังไม่พบข้อมูลยืนยันความปลอดภัย
• มะขามป้อมอาจก่อให้เกิดภาวะเลือดออกผิดปกติ หรือรอยช้ำในบางราย ผู้ที่มีภาวะเหล่านี้ ควรระมัดระวังในการรับประทานให้มากขึ้น หรือปรึกษาแพทย์ก่อนรับประทาน รวมถึงผู้ที่ต้องเข้ารับการผ่าตัดควรหยุดรับประทานมะขามป้อมอย่างน้อย 2 อาทิตย์ เพื่อความปลอดภัย
• ผู้ป่วยโรคเบาหวาน ควรระวังในการรับประทานเป็นพิเศษ และปรึกษาแพทย์เสมอ เนื่องจากมะขามป้อม อาจส่งผลให้ระดับน้ำตาลในเลือดลดลง จึงอาจมีความจำเป็นในการปรับชนิด และขนาดยาโดยแพทย์หากต้องการรับประทาน
• ผู้ป่วยโรคไต ควรหลีกเลี่ยงการรับประทานมะขามป้อม เนื่องจากตามหลักทฤษฎีพบว่า การรับประทานมะขามป้อมกับสมุนไพรบางชนิด เช่น ขิง, บอระเพ็ด, กำยาน อาจส่งผลให้การทำงานของตับในผู้ป่วยโรคไตแย่ลง แต่ยังไม่ทราบแน่ชัดว่าการรับประทานมะขามป้อมเพียงอย่างเดียวจะส่งผลเหมือนกันหรือไม่
• ในปัจจุบันยังไม่มีข้อมูลรายงานถึงปฏิกิริยาของมะขามป้อมกับยาหรือสมุนไพรอื่น ๆ
• การใช้มะขามป้อม จัดเป็นยารสเปรี้ยว ฝาด เย็น สำหรับผู้ที่หนาวเย็นง่าย ไม่ควรกินมะขามป้อมมากต่อเนื่องเกินจำเป็น
• ผู้ที่มีปัญหาเลือดจาง ใส เหลวกว่าปกติ ไม่ควรทานมากทานประจำ
• ผู้ที่แน่นท้องแบบไฟธาตุน้อย ให้ระวังปริมาณในการทาน หรือให้ปรับธาตุอาหารสมุนไพรที่ทาน ให้มีความอุ่นร้อนเพิ่มขึ้น
• สำหรับยาน้ำแก้ไอสูตรผสมผงมะขามป้อม ผู้ป่วยเบาหวานที่ไม่สามารถควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ ผู้ป่วยที่ท้องเสียง่าย เนื่องจากมะขามป้อมมีฤทธิ์เป็นยาระบาย

❝ ประโยชน์มากมายเลยจริง ๆ สำหรับมะขามป้อม 😍 ถือเป็นอีกหนึ่งสมุนไพรที่ได้รับความนิยมมาตั้งแต่สมัยโบราณ เป็นไม้ยืนต้นที่ให้ร่มเงาและความชุ่มชื้น เป็นอาหารและยารักษาโรคได้ดี ซึ่งอุดมไปด้วยวิตามินและแร่ธาตุหลายชนิดนั่นเอง หวังว่าบทความนี้จะทำให้ผู้อ่านเพลิดเพลินไม่มากก็น้อย สามารถติดตาม บทความอื่นๆ ได้ที่นี่ ❞

ที่มา Sgethai